Tay chân miệng là bệnh thường gặp ở trẻ em, lây truyền từ người sang người thông qua đường tiêu hoá. Thủ phạm truyền bệnh chính là do vi rút đường ruột gây ra. Bệnh dễ phát triển thành dịch lớn, có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm thậm chí dẫn đến tử vong. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, nhất là trẻ em dưới 3 tuổi.
Mầm bệnh Tay chân miệng có trong dịch mũi họng, dịch bóng nước bị vỡ, phân của trẻ bị bệnh. Mầm bệnh này vô tình bị dính trên các dụng cụ ăn uống, đồ chơi, bàn ghế, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, sàn nhà...
Cách lây truyền bệnh
Bệnh Tay chân miệng lây truyền qua đường tiêu hoá vì vậy khi tiếp xúc với mầm bệnh thông qua bàn tay, thông qua ăn uống thì trẻ sẽ bị mắc bệnh Tay chân miệng.
- Thông qua ăn uống: trẻ dùng chung dụng cụ ăn uống như: ly, chén, muỗng bị nhiễm mầm bệnh.
- Thông qua bàn tay của trẻ: Bàn tay của trẻ vô tình chạm vào dịch mũi họng hay bóng nước bị vỡ từ trẻ bị bệnh Tay chân miệng hoặc cầm, nắm, chạm vào đồ chơi, bàn, ghế, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, sàn nhà… bị nhiễm mầm bệnh. Lúc này bàn tay đã nhiễm mầm bệnh, sau đó trẻ lại đưa tay lên mắt, mũi hoặc miệng.
- Thông qua bàn tay của người giữ trẻ: Trong lúc chăm trẻ, vệ sinh cho trẻ, bàn tay của người giữ trẻ sẽ dính phải phân hoặc chạm vào dịch mũi họng hay dịch bóng nước bị vỡ, hoặc bàn tay người chăm trẻ bị đã dính mầm bệnh từ các nguồn khác, sau đó người giữ trẻ tay đã dính mầm bệnh lại chăm sóc trẻ khác, cứ thế vi rút gây bệnh Tay chân miệng lây từ trẻ này sang trẻ khác…
Những biểu hiện chính của bệnh Tay chân miệng
Khi bị mắc bệnh Tay chân miệng đầu tiên trẻ có biểu hiện sốt, đau họng, biếng ăn, bị lở miệng. Ban đầu xuất hiện những chấm đỏ sau đó phát triển thành bóng nước rồi vỡ ra thành vết loét. Biểu hiện này thường thấy bên trong miệng, trên lưỡi làm trẻ đau khi nuốt.
Phát ban trên da: Những mụn nước thường thấy ở lòng bàn tay, bàn chân, mông, gối. Trường hợp bệnh nhẹ, nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì trẻ sẽ nhanh chóng hồi phục. Mặc dù vậy, khi có các triệu chứng nêu trên, hãy đưa trẻ tới cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Dấu hiệu bệnh Tay chân miệng chuyển nặng
Một số trường hợp bệnh Tay chân miệng diễn biến có thể nặng hơn, nguy hiểm đến tính mạng. Thời gian bệnh chuyển nặng có thể xuất hiện khi các bóng nước bị vỡ ra thành vết loét. Dấu hiệu chính có thể thấy ở thời điểm này là trẻ bị sốt cao liên tục, bứt rứt hoặc li bì; giật mình, chới với, loạng choạng; đảo mắt hoặc mắt nhìn chằm chằm, da nổi bông…
Biến chứng bệnh Tay chân miệng
Bệnh Tay chân miệng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: Viêm não hoặc viêm màng não, gây viêm cơ tim và phù phổi cấp,… nếu không phát hiện sớm, cấp cứu kịp thời sẽ rất nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao.
Phòng bệnh Tay chân miệng
Bệnh Tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng ngừa, vì vậy việc thực hành tốt các kỹ năng vệ sinh cho trẻ và người giữ trẻ là vô cùng quan trọng.
- Vệ sinh cá nhân: người lớn và trẻ em thường xuyên rửa tay nhiều lần trong ngày bằng xà bông và nước sạch trong các trường hợp sau đây: trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn hoặc trước khi cho trẻ ăn, trước khi bế, ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ…
- Vệ sinh ăn uống: cho trẻ ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, các dụng cụ ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch trước khi sử dụng, tốt nhất là ngâm tráng nước sôi. Sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày. Không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi. Không cho trẻ dùng chung khăn, ly, chén, tô, muỗng, đồ chơi chưa được khử trùng.
- Làm sạch đồ chơi, nơi sinh hoạt: gia đình, nhà trẻ, mẫu giáo, nơi trông giữ trẻ phải thường xuyên dùng xà bông hoặc các chất tẩy rửa thông thường để lau sạch: đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn ghế, sàn nhà…
- Thu gom và xử lý chất thải của trẻ: sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh; phân, chất thải của trẻ phải được thu gom, xử lý và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
- Theo dõi phát hiện sớm: trẻ em phải được thường xuyên theo dõi sức khoẻ để kịp thời phát hiện, tổ chức cách ly, điều trị các trường hợp mắc bệnh, tránh lây bệnh cho các trẻ khác.
Cách ly, điều trị kịp thời khi phát bệnh: Các nhà trẻ, mẫu giáo, nơi trông giữ trẻ tập trung và hộ gia đình cần chủ động theo dõi sức khoẻ của trẻ để kịp thời phát hiện và đưa ngay đến các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. Trẻ bị bệnh Tay chân miệng phải được cách ly ít nhất 10 ngày kể từ khi khởi bệnh. Không cho trẻ có triệu chứng bị bệnh đến lớp và chơi với trẻ khác.
