Việt Nam hiện đứng hạng thứ 12 trong 22 nước có tình hình dịch tễ lao cao nhất toàn cầu và đứng thứ 14 trong 27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao nhất thế giới. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại Việt Nam, hàng năm có khoảng 130.000 người mắc lao mới, 190.000 người hiện mắc lao, khoảng 5.000 người mắc lao đa kháng thuốc và gần 20.000 người chết vì bệnh lao (nghĩa là cứ 26 phút lại có một người tử vong do bệnh lao).
Theo Trung tâm Phòng chống bệnh xã hội, mỗi năm, trên địa bàn BR-VT phát hiện mới khoảng 1.500 bệnh nhân lao. Công tác phòng chống lao kháng thuốc triển khai từ quý IV/2013 đến nay đã phát hiện 69 bệnh nhân lao kháng đa thuốc và đang quản lý điều trị 49 bệnh nhân. Tuy vậy, theo các nhà chuyên môn, số người mắc lao chưa được phát hiện, quản lý đang ngoài cộng đồng còn lớn, là nguồn lây nhiễm lao nguy hiểm cho cộng đồng.
Tổ chức Y tế Thế giới đã quyết định lấy ngày 24-3 hàng năm là ngày Thế giới chống lao, với mục đích kêu gọi các cấp lãnh đạo cũng như mọi người dân nỗ lực bằng mọi nguồn lực có thể, với những hành động thiết thực nhất nhằm giảm dần tỷ lệ người dân bị mắc bệnh lao, từng bước phấn đấu tiến tới thanh toán bệnh lao. Một trong những giải pháp quan trọng là chủ động phòng lây nhiễm lao và cộng đồng không nên kỳ thị, xa lánh người bệnh lao, qua đó, động viên họ không giấu bệnh, đi khám, điều trị kịp thời, tránh lây lan cho cộng đồng.
BỆNH LAO LÀ GÌ?
Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây nên. Nguồn lây chính của bệnh lao là những bệnh nhân lao phổi có vi trùng lao trong đờm. Đường lây truyền chủ yếu qua hô hấp. Người bị lây do hít phải những hạt nước bọt nhỏ li ti có chứa vi trùng lao của những người bị lao phổi bắn ra môi trường xung quanh khi ho, khạc, hắt hơi, hoặc khi nói chuyện.
BỆNH LAO CÓ NHỮNG BIỂU HIỆN GÌ VÀ ĐIỀU TRỊ Ở ĐÂU?
Những người bị mắc bệnh lao thường có các biểu hiện: Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm hoặc ho ra máu) là biểu hiện nghi bị bệnh lao quan trọng nhất. Người bệnh gầy sút, kém ăn, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi "trộm" ban đêm, kèm theo đau ngực, đôi khi khó thở.
Khi có các biểu hiện như trên, người bệnh cần đến ngay các trạm y tế, các trung tâm y tế huyện, thành phố khám, xét nghiệm đờm, chụp X-quang phổi để được chẩn đoán và điều trị sớm. Nếu bị mắc lao sẽ được điều trị theo chỉ dẫn và giám sát chặt chẽ của thầy thuốc. Thuốc chữa lao hoàn toàn miễn phí. Người dân tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, hoặc chữa thuốc Nam, hoặc chữa trị tại phòng mạch tư.
MỌI NGƯỜI LÀM GÌ ĐỂ PHÒNG CHỐNG BỆNH LAO?
Để phòng chống bệnh lao có hiệu quả, hiện nay, tất cả trẻ sơ sinh đều được chích vắc xin BCG theo chương trình tiêm chủng mở rộng.
Để phòng chống bệnh lao, mọi người nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát; ăn uống dinh dưỡng hợp lý; thường xuyên luyện tập để tăng cường sức khỏe. Những người bị tiểu đường, suy dinh dưỡng, người nhiễm HIV... rất dễ bị bệnh lao, do đó phải thường xuyên khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm bệnh lao. Người bệnh ăn chén đũa riêng; chú ý đeo khẩu trang phòng lây lan bệnh; ho khạc, xử lý đàm theo hướng dẫn của nhân viên y tế. Người nhà cần chú ý đeo khẩu trang khi tiếp xúc, chủ động các biện pháp phòng ngừa.
Đặc biệt, cộng đồng không nên kỳ thị, xa lánh người bệnh lao, bởi chúng ta càng kỳ thị, xa lánh người bệnh thì họ càng tự ti, giấu bệnh và sẽ mang vi trùng lao lây lan khắp nơi.
Vì sức khỏe của bản thân, của gia đình và của cộng đồng, hướng tới mục tiêu "Vì một Việt Nam không còn bệnh lao" vào năm 2030, các cấp, các ngành, mọi người, mọi nhà hãy tích cực thực hiện tốt các biện pháp phòng chống bệnh lao.
BS. NGUYỄN VĂN LÊN
